Vertelstem

De start van een nieuw verhaal is altijd even opstarten, hoe goed ik er ook van te voren over heb nagedacht. Het perspectief, personages, tijdlijnen en vorm, je kunt het nog zo mooi verzinnen in je hoofd maar het daadwerkelijk neerzetten is toch iets anders. Daarbij bedoel ik vooral de toon. Het vinden van de juiste vertelstem. En natuurlijk loop je tegen heel veel dingen aan, bijvoorbeeld over de drie P’s: Plaats, Personage en Perspectief die je nog niet tot in detailniveau had uitgedacht. Zoiets ontstaat ook gaandeweg, althans, bij mij. Ik leer mijn personage en de plek waar het verhaal zich afspeelt steeds beter kennen, het ontvouwt zich al schrijvend.

Dat is ook de tip die ik ooit meekreeg: denk niet te lang, wil het niet direct in het begin al te mooi en in één keer goed hebben. Het is een goede tip, want anders blokkeer je. Neemt niet weg dat ik zelf liever doorschrijf als ik de details voor mezelf heb uitgedacht anders voelt het alsof ik een te plat verhaal aan het schrijven ben waarvan ik op voorhand al weet dat ik zal moeten herschrijven.

Voor mij werkt het beste: een kwartiertje freewriten. Gewoon zitten en schrijven zonder te letten op interpunctie en hoe zinnen lopen. Vaak doe ik letterlijk mijn ogen dicht en typ. Alles waarvan ik denk wat mijn personage voelt, wil, waar hij of zij zich bevindt. De details. Daarna zie ik scherper waar het om gaat en hoe ik het ga verfijnen.

Andere twijfel zoals: ga ik in tijdblokken werken of toch in chronologische vorm, zijn een kwestie van uitproberen. Evenals schrijven vanuit de ik- of derde persoon. Vaak voel ik al snel wat het beste werkt. En bij blijvende twijfel zijn er altijd mensen die graag een stukje meelezen. Maar daarover later meer.